Định cư Canada và những điều cơ bản cần biết

Hôm nay mình xin chia sẻ một chút về định cư Canada nhé, thấy có mấy bạn trong group quan tâm, mà cũng là cái tên đang hot trong lĩnh vực này.

Trước hết, xin phân biệt PR (Permanent Residence) và WP (Work Permit). Cái nào cũng được mang theo gia đình, con cái được học miễn phí hết lớp 12 (trường công),… Nhưng PR là quyền thường trú nhân, và khác với Mỹ, đã cấp là PR vĩnh viễn luôn, 5 năm gia hạn nếu sống đủ 730 ngày (cộng dồn) trong 5 năm đó tại Canada; thủ tục gia hạn đơn giản, tự làm được, không cần luật sư. Còn WP thì chỉ có thời hạn, thường là 2-3 năm, hết phải xin gia hạn (lại tốn phí luật sư), một số trường hợp có thể xin lên PR, được hay không do nhiều yếu tố 😊.

Phân loại một cách đơn giản thì định cư (hợp pháp) Canada có 3 diện chính: Người thân bảo lãnh, Đầu tư và Tay nghề (Skilled). Ở Mỹ thì anh chị em ruột có thể bảo lãnh nhau, còn Canada chỉ làm được nếu người được bảo lãnh phụ thuộc tài chính mà không còn bố mẹ. Tuy nhiên, Canada lại cho phép bảo lãnh ngay khi có PR (Mỹ thì phải đợi lấy quốc tịch đã, trừ trường hợp bảo lãnh con đẻ) và có thể bảo lãnh cháu (còn nhỏ và không còn bố mẹ). Thời gian chờ approval cho bố mẹ hiện giờ khoảng 7-8 năm do quota mỗi năm có hạn, bù lại trong thời gian đó có thể xin super-visa, thời hạn tới 10 năm (hết hạn hộ chiếu), mỗi lần ở tối đa 2 năm. Điều kiện, đương nhiên là người bảo lãnh phải đủ tuổi công dân và chứng minh khả năng tài chính để take care người được bảo lãnh. Sơ sơ vậy chứ mình không làm diện này nên chỉ biết nguyên tắc.

Diện tay nghề mình cũng không chuyên, thỉnh thoảng đối tác có job thì giới thiệu cho bạn bè, người quen nên biết thôi. Anh chị em bạn nào sâu hơn mảng này xin chia sẻ thêm nhé, hoặc mình sai ở đâu thì sửa giúp, thanks.

Hầu hết các chương trình diện skilled đều chỉ lấy được Work Permit, ngoại trừ AIPP (chương trình của 4 tỉnh bờ đông cho phép lấy PR; mới ra, thí điểm, mình cũng đang quan sát xem thế nào). Nên những ai đưa cả gia đình sang thì cần tính kỹ đến cả tình huống xấu là hết hạn WP mà không xin lên PR cũng không gia hạn WP được.

Diện này đương đơn bắt buộc phải có trình độ tiếng Anh (hoặc tiếng Pháp), ít nhất là IELTS (general) 4.0 trở lên, cho dù chỉ đi hái nấm, và phải đủ điểm di trú. Tùy chương trình mà điểm di trú sẽ gồm các cấu phần khác nhau, nhưng độ tuổi, ngoại ngữ, kinh nghiệm/ học vấn luôn luôn được tính. Có thể 50 tuổi vẫn chấp nhận nhưng bạn sẽ không được điểm nào ở phần này, 30-40 thường là độ tuổi được điểm cao nhất. Ngoại ngữ cũng thế, IELTS4.0-5.0 có thể được 0-5 điểm còn IELTS7.0+ sẽ được tới 20 điểm. Cộng tất cả lại, bạn phải đạt mức min theo quy định của mỗi chương trình. Ngoài ra, khi có nhiều hồ sơ thì sẽ lấy từ trên xuống, ai cao điểm hơn được chọn, nghĩa là người Việt mình phải cạnh tranh với cả người Trung Quốc, Ấn Độ, Thái, Indo,…

Điểm mấu chốt của diện Skilled là phải có được 1 cái Job offer thỏa điều kiện của chương trình. Có 3 cách để kiếm được Job offer.

Một là tự làm. Express Entry là hệ thống của chính phủ Canada để nhận thông tin Applicant. Thấy mình đủ điều kiện thì cứ tạo tài khoản trên đây, rồi chờ, giống như tạo CV trên VietnamWorks ý. Các doanh nghiệp cần tìm ứng viên sẽ vào đây để tìm. Một số cty của Canada có dịch vụ này, họ sơ kiểm CV trước rồi giúp mình đăng thông tin, tìm việc, phí mất vài chục triệu đồng thôi, được thì họ hỗ trợ thủ tục nhập cư (phí phát sinh thêm nhé). Lưu ý một điều, muốn tuyển người từ nước ngoài, doanh nghiệp phải chứng minh được là không thể tìm ứng viên ở trong nước cho vị trí đó. Không riêng Canada, nước nào cũng quy định vậy. Cho nên nếu bạn làm kiểm toán, marketing kiểu branding hay event, làm sales/ products ở bank,… thì hãy tự đặt câu hỏi xem người ta có cần tìm người qua Canada làm hay không. Còn ai là dân kỹ thuật máy bay, dầu khí, thợ lành nghề, điều dưỡng, hộ lý,… thì có cơ hội đấy. Nên đã có những người mang cả gia đình sang, công ăn việc làm đàng hoàng mà chi phí chỉ mất vài trăm triệu.

Hai là đi qua các cty dịch vụ định cư, họ giới thiệu job, làm thủ tục và lấy phí. Công việc chủ yếu sẽ ở farm, mỏ, nhà máy hoặc siêu thị, nhà hàng, khách sạn ở các tỉnh xa hoặc khu vực ngoại vi BC hay Ontario. Nhưng nhiều lắm cũng chỉ là quản lý bán lẻ, quản lý nhà hàng,… thôi còn phần lớn là lao động phổ thông, thợ, lái xe tải/ xe nâng, đầu bếp, caregiver,… mức lương khoảng 2k-3k USD/ tháng (đủ sống cho cả gia đình, chi phí coi như là tiền mua PR). Những năm trước, khả năng để xin được PR của nhóm này cũng khá cao. Hiện giờ do Covid nên job ít lắm.

Ba, vẫn là cty dịch vụ, nhưng là fake jobs. Ở Canada sẽ có 1 cty vẽ ra việc (tất nhiên cũng dựa trên một nền tảng nào đó) đáp ứng được yêu cầu của chính phủ để xin WP, tiền lương nếu có thì là phí của mình nộp vào lấy ra để trả thôi. Cách này vô cùng rủi ro, nhiều người mất cả tỷ bạc rồi cuối cùng bị từ chối hoặc cứ chờ, chờ, ko biết chờ đến khi nào.

Tuy nhiên, rất khó biết job là thật hay fake, chẳng cty nào nói thật cho mình biết, mà cty đó cũng làm việc với 1 agent thôi chứ đâu có làm trực tiếp với người tuyển dụng. Thị trường VN nhỏ nên có khi qua mấy trung gian agent, phí vì thế mà cứ đội lên. Tóm lại, nếu định đi kiểu này thì phải hết sức cẩn thận và tính trước mọi tình huống; tháo vát, t.A tốt hoặc có người thân sẵn sàng giúp đỡ ở bên đó thì dễ hơn vì Canada có rất nhiều văn phòng hỗ trợ người định cư, tìm việc không phải là quá khó.

Nguồn: Infocanho lấy từ Facbook bài viết của tác giả Phương Thảo Group An Cư